JavaScript Nedir?
İçindekiler
JavaScript, web sayfalarına etkileşim ve dinamizm kazandırmak için kullanılan bir programlama dilidir. İlk olarak 1995 yılında Netscape Communications tarafından geliştirilen JavaScript, o zamandan beri web geliştirme alanında önemli bir rol oynamaktadır. JavaScript, tarayıcı tarafında çalışır ve kullanıcının web sayfalarıyla etkileşimde bulunmasına olanak sağlar.
JavaScript’in temel olarak üç farklı bileşeni bulunmaktadır. Bu bileşenler: HTML (Hypertext Markup Language), CSS (Cascading Style Sheets) ve JavaScript’tir. HTML, web sayfalarının yapısını oluşturmak için kullanılırken, CSS, sayfaların görüntüsünü düzenlemek için kullanılır. JavaScript ise web sayfalarında işlevsellik sağlamak için kullanılır.
JavaScript’in en önemli özelliği tarayıcı tarafında çalışmasıdır. Bu sayede web sayfalarında dinamik içerikler oluşturulabilir, form kontrolleri yapılabilir, animasyonlar oluşturulabilir ve daha birçok etkileşimli özellik ekleyebilir. JavaScript, ayrıca server tarafında da kullanılarak veritabanı işlemlerini gerçekleştirebilir ve web uygulamalarının iş mantığını yönetebilir.
JavaScript, web geliştirme sürecinde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Geliştiricilere güçlü bir dil ve geniş bir kütüphane ekosistemi sunarak, çeşitli projelerin kolayca geliştirilmesine imkan tanır. Bu nedenle, web geliştirme alanında çalışan birçok kişiye JavaScript’i öğrenmek büyük bir avantaj sağlar.
- JavaScript, tarayıcı tarafında çalışan bir programlama dilidir.
- HTML, CSS ve JavaScript’in birlikte kullanılması web sayfalarının yapısını, görünümünü ve işlevselliğini sağlar.
- JavaScript, web sayfalarına etkileşim, doğrulama ve dinamizm eklemek için kullanılır.
- JavaScript, web geliştirme sürecinde yaygın bir şekilde kullanılan bir dildir.
| Sıra | Konu |
|---|---|
| 1 | JavaScript Nedir? |
| 2 | JavaScript’in Tarihçesi |
| 3 | ES5 ve Özellikleri |
| 4 | ES6 ve Getirdiği Yenilikler |
| 5 | ES7 ve Öne Çıkan Değişiklikler |
| 6 | ES8 ve Geliştirilmiş Özellikleri |
| 7 | ES9 ve Gelecek Vaat Eden Özellikleri |
JavaScript’in Tarihçesi
JavaScript, web geliştirmenlerinin en sık kullandığı programlama dillerinden biridir. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte, web sayfaları daha interaktif hale gelmeye başlamıştır. Bu noktada ihtiyaç duyulan bir programlama dili olarak ortaya çıkan JavaScript, web sayfalarına dinamizm katmıştır.
JavaScript’in tarihçesi, Netscape Communications Corporation’ın geliştirdiği Mocha adlı bir tarayıcı betiğiyle başlar. Mocha daha sonra LiveScript adını almış ve daha da geliştirilerek JavaScript’e dönüşmüştür. Netscape tarafından sunulan bu yeni dil, web sayfalarında hızla yayılmış ve diğer tarayıcılar tarafından da desteklenmeye başlanmıştır.
1997 yılında, JavaScript’in standartlaşması amacıyla ECMA International adında bir teknik komite kurulmuştur. Bu komite, ECMAScript adı verilen bir standart belirlemiştir. ECMAScript, JavaScript’in temelini oluşturan bir standart dil tanımıdır ve birçok web tarayıcısı tarafından desteklenir. ECMAScript sürümleri, JavaScript’in gelişimiyle birlikte sürekli olarak güncellenir ve yeni özellikler eklenir.
- 1995: Netscape Mocha
- 1996: LiveScript
- 1997: ECMAScript Standartlaştırması
- 1999: ECMAScript 3
- 2009: ECMAScript 5 (ES5)
- 2015: ECMAScript 6 (ES6 veya ES2015)
- 2016: ECMAScript 7 (ES7 veya ES2016)
- 2017: ECMAScript 8 (ES8 veya ES2017)
- 2018: ECMAScript 9 (ES9 veya ES2018)
| Sürüm | Tarih | Özellikler |
|---|---|---|
| ES5 | 2009 | İleri düzey dizi ve metin işleme, JSON desteklemesi |
| ES6 | 2015 | Sabit değişkenler, okunabilirliği artıran sözdizimi güncellemeleri |
| ES7 | 2016 | Array include() metodunun eklenmesi |
| ES8 | 2017 | Async fonksiyonlar, nesne literallerinde yapılan iyileştirmeler |
| ES9 | 2018 | Spread operatörü, asynchronous iterasyon |
ES5 ve Özellikleri
ES5 ve Özellikleri
ES5 ve Özellikleri
ES5, ECMAScript’in 5. sürümüdür ve JavaScript’in modernleşmesinin önemli bir adımıdır. Bu sürüm, JavaScript diline bir dizi yeni özellik ve iyileştirmeler getirmiştir. İşte ES5’in önemli özelliklerinden bazıları:
1. Array Yeniden Düzenleme Metodları: ES5 ile birlikte Array objesine yeni metodlar eklenmiştir. Bu metodlar, dizileri değiştirmeden yeniden düzenlemek veya dizi üzerindeki bazı işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır. Örneğin, forEach(), map(), filter() ve reduce() gibi metodlar bu sürümde tanıtılmıştır.
2. JSON Desteği: ES5 ile birlikte JavaScript diline JSON desteği eklenmiştir. JSON, JavaScript Nesne Gösterimi anlamına gelir ve veri alışverişi için kullanılır. JSON.stringify() ve JSON.parse() fonksiyonları sayesinde JavaScript nesnelerini JSON formatına dönüştürebilir veya JSON verisini JavaScript nesnesine dönüştürebilirsiniz.
3. Katı Modu (Strict Mode): ES5 ile birlikte JavaScript diline “Katı Mod” eklendi. Katı mod, JavaScript’te daha sıkı bir kodlama standardı uygulamanızı sağlar. Bu mod, yanlış kullanımları hata olarak işaretler ve bazı potansiyel hataları ortadan kaldırır. Katı modu etkinleştirmek için “use strict”; ifadesini kodunuzun başına eklemeniz yeterlidir.
ES6 ve Getirdiği Yenilikler
ES6 (ECMAScript 2015), JavaScript için bir programlama dilidir ve JavaScript’in yeni sürümü olarak kabul edilir. ES5’ten farklı olarak, ES6 JavaScript’e bir dizi yeni özellik ekler ve geliştirmeler getirir. Bu blog yazısında, ES6’nın getirdiği önemli yenilikleri inceleyeceğiz.
1. Arrow Functions: ES6 ile birlikte arrow functions (ok işaretli fonksiyonlar) tanıtıldı. Arrow functions, daha kısa ve daha okunabilir bir fonksiyon yazma yöntemi sunar. Ayrıca, bu fonksiyonlar otomatik olarak this kontekstini korur.
2. Let ve Const Değişken Tanımlama: ES6 ile birlikte let ve const anahtar kelimeleri tanıtıldı. let, blok kapsamı olan bir değişken tanımlamak için kullanılırken, const sabit bir değer tanımlamak için kullanılır. Bu yeni değişken tanımlama yöntemleri daha güvenli kod yazmamızı sağlar.
3. Destructuring Assignment: ES6 ile birlikte destructuring assignment (parçalı atama) özelliği eklendi. Bu özellik sayesinde bir nesnenin veya bir dizinin elemanlarını ayrıştırabilir ve ayrı değişkenlere atayabiliriz. Böylece kodumuz daha temiz ve okunabilir hale gelir.
4. Template Literals: ES6 ile birlikte template literals (şablon dizeleri) kullanmaya başlayabiliriz. Template literals, daha esnek bir dize oluşturma yöntemidir ve içerisinde değişkenlerin değerlerini doğrudan dahil edebiliriz. Bu sayede daha kolay ve daha anlaşılır dize oluşturabiliriz.
5. Class ve Modül Yapısı: ES6 ile birlikte class ve modül yapısı getirildi. Bu sayede daha nesne yönelimli bir programlama yaklaşımı kullanabilir ve kodun daha iyi organize edilebilmesini sağlayabiliriz. Class yapısıyla artık daha kolay ve daha okunabilir bir şekilde nesneler oluşturabiliriz.
| ES6 Yenilikleri | Açıklama |
|---|---|
| Arrow Functions | Daha kısa ve okunabilir fonksiyon yazma yöntemi |
| Let ve Const Değişken Tanımlama | Blok kapsamı olan değişkenler ve sabit değer tanımlama |
| Destructuring Assignment | Nesne veya dizi elemanlarını ayrıştırarak atama yapma |
ES6, JavaScript’in gelişiminde önemli bir adımdır ve bu yeniliklerle birlikte JavaScript daha güçlü ve kullanıcı dostu hale gelmiştir. Yeni özellikler ile kod daha okunabilir ve daha güvenlidir. ES6, web geliştirme alanında büyük bir devrim yapmıştır ve JavaScript dilini daha da popüler hale getirmiştir.
ES7 ve Öne Çıkan Değişiklikler
JavaScript’in gelişimi her yeni sürümde beraberinde çeşitli değişiklikleri ve yenilikleri getirmektedir. Bu yazıda, JavaScript’in 7. sürümü olan ES7 ve öne çıkan değişikliklerinden bahsedeceğiz.
ES7, Ecma International tarafından 2016 yılında yayınlanan bir sürümdür. Bu sürüm, geliştiricilere daha fazla fonksiyonellik ve kolaylık sunmaktadır. İşte ES7’nin bazı öne çıkan değişiklikleri:
- Array.prototype.includes(): Artık bir dizinin belirli bir değeri içerip içermediğini kontrol etmek için includes() yöntemini kullanabiliriz. Bu yöntem, true veya false değeri döndürür. Örneğin:
- Exponentiation Operatoru: ES7 ile birlikte üslü sayıları daha kolay bir şekilde hesaplamak için üs alma operatörü (**) eklendi. Örneğin:
- Async / Await: ES7 ile birlikte asenkron görevleri yönetmek için async ve await anahtar kelimeleri tanıtıldı. Bu sayede, Promise’lerin daha rahat bir şekilde kullanılmasını sağlar. Örneğin:
const array = [1, 2, 3, 4, 5];
console.log(array.includes(3)); // true
console.log(2 ** 3); // 8
async function getData() {
let response = await fetch(‘https://api.example.com/data’);
let data = await response.json();
console.log(data);
}
ES7’nin bu öne çıkan değişiklikleri, JavaScript’in daha güçlü ve esnek bir dil olmasını sağlamıştır. Yeni sürümlerin getirdiği bu yenilikler sayesinde, geliştiriciler daha etkili ve verimli kodlar yazabilirler. JavaScript’in gelişimi ise hala devam etmekte olup, gelecekteki sürümlerde daha da ilginç özelliklerin eklenmesi beklenmektedir.
ES8 ve Geliştirilmiş Özellikleri
ES8 (ECMAScript 2017), JavaScript’in en son sürümüdür ve birçok yeni özellik sunmaktadır. Bu özellikler, JavaScript’in daha verimli ve güçlü bir dil haline gelmesini sağlamaktadır.
Bu blog yazısında ES8’in en dikkat çeken geliştirmelerine ve özelliklerine değineceğiz. Bu özellikler arasında async/await, Object.values/Object.entries, String padding, Object.getOwnPropertyDescriptors ve Trailing Commas gibi birçok önemli değişiklik bulunmaktadır.
- Async/Await: ES8 ile birlikte async/await, JavaScript’te varsayılan olarak sunulan bir yapı haline geldi. Bu yapı, asenkron fonksiyonları daha okunaklı ve hata yönetimini kolaylaştıran bir şekilde yazmamızı sağlar.
- Object.values/Object.entries: ES8’de, bir nesnenin değerlerine veya özelliklerine kolayca erişmemizi sağlayan Object.values() ve Object.entries() metodları eklenmiştir. Bu sayede nesneler üzerinde döngü kurmamız ve değerlere erişmemiz daha kolay hale gelmiştir.
- String padding: String padding, ES8’in getirdiği bir diğer önemli özelliktir. Bu özellik sayesinde string ifadeleri belirli bir karakterle baştan veya sondan doldurabiliriz. Bu, özellikle metin formatlama veya düzenli bir gösterim için faydalıdır.
- Object.getOwnPropertyDescriptors: ES8’de, Object.getOwnPropertyDescriptors adlı yeni bir metod eklenmiştir. Bu metod, bir nesnedeki tüm özelliklerin tanımlayıcılarını (descriptors) döndürür. Bu sayede, bir nesnenin tüm özelliklerine erişmemiz ve bu özelliklerle ilgili daha fazla bilgi elde etmemiz kolaylaşır.
- Trailing Commas: ES8 ile birlikte, dizi ve nesne tanımlamalarında son elemandan sonra virgül kullanılabilmesine olanak sağlayan bir özellik gelmiştir. Bu sayede, kodu daha okunaklı hale getirmek ve eleman eklemek veya çıkarmak daha kolay hale gelir.
Bu geliştirmeler ve özellikler, JavaScript’in daha modern ve gelişmiş bir dil haline gelmesini sağlamaktadır. ES8 ile birlikte daha anlaşılır, daha temiz ve daha güçlü kodlar yazmak mümkündür.
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Async/Await | Asenkron fonksiyonları daha okunaklı hale getirir. |
| Object.values/Object.entries | Nesneler üzerinde döngü kurmayı ve değerlere erişmeyi kolaylaştırır. |
| String padding | Metin formatlama veya düzenli gösterim için string ifadeleri doldurur. |
| Object.getOwnPropertyDescriptors | Bir nesnedeki tüm özelliklerin tanımlayıcılarını döndürür. |
| Trailing Commas | Dizi ve nesne tanımlamalarında son elemandan sonra virgül kullanımı sağlar. |
ES9 ve Gelecek Vaat Eden Özellikleri
JavaScript, web geliştirme alanında sürekli olarak gelişen bir dil olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gelişmeleri takip etmek ve güncellemeleri bilmek, bir geliştirici için oldukça önemlidir. ES9, yani ECMAScript 2018, JavaScript’in son sürümüdür ve birçok gelecek vaat eden özelliği içermektedir.
Bunların arasında en dikkat çeken özelliklerden biri Asenkron İterasyon (Asynchronous Iteration) özelliğidir. Bu özellik sayesinde, birden fazla async fonksiyonu ardışık olarak çalıştırmak ve sonuçlarını işlemek daha kolay hale gelir. Asenkron işlemleri daha düzenli ve okunabilir bir şekilde kodlamak mümkün olur.
Bir diğer gelecek vaat eden özellik ise Temel Denetim İfadeleri (Pattern Matching) özelliğidir. Bu özellik sayesinde, sınıf ve fonksiyonlar arasındaki eşleşmeleri daha kolay bir şekilde kontrol edebiliriz. Bu da yazılım geliştirme sürecini daha hızlı ve verimli hale getirir.
- Asenkron İterasyon: Birden fazla async fonksiyonunu ardışık olarak çalıştırmayı sağlar.
- Temel Denetim İfadeleri: Sınıf ve fonksiyonlar arasındaki eşleşmeleri daha kolay kontrol etmeyi sağlar.
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Asenkron İterasyon | Birden fazla async fonksiyonunu ardışık olarak çalıştırmayı sağlar. |
| Temel Denetim İfadeleri | Sınıf ve fonksiyonlar arasındaki eşleşmeleri daha kolay kontrol etmeyi sağlar. |
Sık Sorulan Sorular
JavaScript Nedir?
JavaScript, web tarayıcıları tarafından çalıştırılan, web sayfalarına etkileşim, animasyon ve dinamik özellikler eklemek için kullanılan bir programlama dilidir.
JavaScript’in Tarihçesi
1995 yılında Netscape Navigator tarayıcısı için Brendan Eich tarafından geliştirilen JavaScript, o zamandan beri sürekli olarak geliştirilmekte ve web geliştirme dünyasındaki en yaygın kullanılan dillerden biri haline gelmiştir.
ES5 ve Özellikleri
ES5 (ECMAScript 5), 2009 yılında yayınlanan bir JavaScript standardıdır. ES5, yeni özellikler ve dilin güncellenmiş bir versiyonunu sunarak, JavaScript’in daha güçlü ve etkili bir dil olmasını sağlamıştır. Özellikleri arasında array metotları, prototype metotları ve strict modu bulunur.
ES6 ve Getirdiği Yenilikler
ES6 (ECMAScript 2015), 2015 yılında yayınlanan bir JavaScript standardıdır. ES6, JavaScript dilinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve birçok yeni özelliği içerir. Blok kapsamı, arrow fonksiyonlar, sınıflar, modüller ve destructuring assignment gibi yenilikler getirmiştir.
ES7 ve Öne Çıkan Değişiklikler
ES7 (ECMAScript 2016), 2016 yılında yayınlanan bir JavaScript standardıdır. ES7, prototip özelliklerini daha da geliştirmiş ve async/await gibi kullanışlı özellikler eklemiştir.
ES8 ve Geliştirilmiş Özellikleri
ES8 (ECMAScript 2017), 2017 yılında yayınlanan bir JavaScript standardıdır. ES8, JavaScript diline birkaç önemli özellik eklemiştir. Bunlar arasında async/await’in geliştirilmesi, Object.values() ve Object.entries() gibi yeni object metotları bulunur.
ES9 ve Gelecek Vaat Eden Özellikleri
ES9 (ECMAScript 2018), 2018 yılında yayınlanan bir JavaScript standardıdır. ES9, JavaScript diline daha fazla özellik eklemiştir. Yeni özellikler arasında RegExp metotları, Promise.finally() ve asenkron yineleme gibi daha gelişmiş özellikler bulunur.