Fortran programlama dili tarihçesi
İçindekiler
Fortran programlama dili tarihçesi
Fortran (Formula Translation) programlama dili, dünyanın en eski ve en önemli yüksek seviye dillerinden biridir. 1950’lerde IBM tarafından geliştirilen Fortran, bilimsel ve mühendislik hesaplamaları için kullanılmak üzere tasarlanmıştır. İlk başlarda “Fortran 1” olarak adlandırılan bu dil, zamanla geliştirilerek daha kullanıcı dostu ve kolay anlaşılır bir hâl aldı.
1954 yılında, IBM mühendisleri John Backus, Peter Sheridan ve Harlan Herrick, Fortran’ın temellerini atmaya başladılar. Bu dilin tasarlanmasındaki temel amaç, matematiksel işlemleri bilgisayarlara daha kolay ve hızlı bir şekilde yapabilmektir. İlk Fortran derleyicisi IBM 704 için yazıldı ve 1957 yılında kullanıma sunuldu. Bu sürümde, toplam 32 komut bulunuyordu ve sayılar için yalnızca ondalık sistem kullanılıyordu.
1966‘da Fortran II çıktı ve pek çok yenilik içeriyordu. Fortran II, daha karmaşık matematiksel hesaplamalar yapmayı sağlayan çeşitli işlevler ve kontrol yapıları ekledi. Ardından 1972‘de Fortran IV ve 1978‘de Fortran 77 sürümleri piyasaya çıktı. Fortran 77, önceki sürümlerle uyumlu olması ve portatiflik sağlaması için tasarlandı. Bu sürüm, Fortran’ın hâlâ kullanılan birçok özelliğini içeriyor.
Fortran’ın günümüzdeki en son sürümü ise Fortran 2018‘dir. Bu sürümde, dilin özellikleri ve işlevleri güncellenmiş ve modern programlama standartlarına uyum sağlanmıştır. Fortran 2018, paralel hesaplamalar, yeni veri türleri ve performans iyileştirmeleri gibi pek çok yenilik sunmaktadır, bu sayede bilimsel hesaplamalarda hala yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Fortran’ın temel özellikleri nelerdir?
Fortran, bilgisayar bilimleri alanında kullanılan en eski programlama dillerinden biridir. 1950’lerin başında IBM tarafından geliştirilen Fortran, “Formula Translation”ın kısaltmasıdır. Fortran, bilimsel ve mühendislik hesaplamalarının yanı sıra büyük ölçekli hesaplamalar için sıklıkla tercih edilen bir dil olmuştur.
Fortran’ın temel özellikleri arasında kolay okunabilir ve anlaşılır bir sözdizimi bulunur. Bu nedenle özellikle sayısal hesaplamalar için ideal bir dil olarak kabul edilir. Fortran, matematiksel ifadelerin ve denklemlerin etkili bir şekilde ifade edilebileceği bir dil olup, sabit boyutlu dizilere odaklanır.
Aynı zamanda Fortran, yüksek performanslı hesaplamalar için optimize edilmiş bir dil olarak bilinir. Veri yolu optimizasyonu, bellek yönetimi ve veri hızlandırma gibi özelliklerle donatılmıştır. Bu da Fortran’ı büyük veri işleme, hesaplama yoğun uygulamalar ve bilimsel araştırmalar için ideal bir seçenek haline getirir.
Fortran’ın temel özellikleri:
1. Kolay okunabilir ve anlaşılır sözdizimi: Fortran, matematiksel ifadeleri ve denklemleri açık ve anlaşılır bir şekilde ifade etmek için tasarlanmıştır. Bu sayede yazılım geliştiriciler, kodu daha hızlı yazabilir ve daha hızlı anlayabilir.
2. Sabit boyutlu diziler: Fortran, dizilerin boyutlarının sabit olduğu bir dil olarak bilinir. Bu, bellek yönetimini basitleştirir ve hesaplama hızını artırır.
3. Yüksek performanslı hesaplama: Fortran, yüksek performanslı hesaplamalar için optimize edilmiştir. Bellek yönetimi, veri yolu optimizasyonu ve veri hızlandırma gibi özellikler, hızlı ve verimli hesaplamalar sağlar.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|
| * Matematiksel ifadelerin etkili bir şekilde ifade edilebilmesi | * Genel amaçlı programlama dillerine kıyasla sınırlı uygulama alanları |
| * Bellek yönetimi ve veri hızlandırma gibi özelliklerle yüksek performans | * Sözdizimi bazen karmaşık gelebilir |
| * Büyük veri işleme ve bilimsel araştırmalar için ideal | * Gelecekteki güncellemeler ve değişen teknolojilere uyum sağlamak zor olabilir |
Neden Fortran kullanmalıyız?
Neden Fortran kullanmalıyız?
Fortran, bilimsel ve mühendislik hesaplamaları için tasarlanmış olan eski bir programlama dilidir. İlk olarak 1957 yılında IBM tarafından geliştirilen Fortran, bugün bile yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Peki, neden Fortran kullanmalıyız?
1. Performans: Fortran, genellikle bilimsel hesaplamalar için tercih edilen bir dil olmasının en büyük sebeplerinden biridir. Fortran, yüksek performanslı hesaplamaları hızlı bir şekilde gerçekleştiren avantajlı bir dil olarak bilinir. Düşük seviye diller ile rekabet edebilen performansıyla öne çıkar.
2. Kolaylık: Fortran, matematiksel hesaplamaların ve büyük veri setlerinin işlenmesi gibi karmaşık görevlerin yapılması için özel olarak tasarlanmıştır. Bu nedenle, sayısal analizle uğraşan mühendisler ve bilim insanları için oldukça uygun bir seçenektir. Basit bir sözdizimi ve kolay anlaşılabilir yapısıyla hızlı bir şekilde programlama yapmanıza olanak sağlar.
3. Miras: Fortran, uzun bir geçmişe sahip olan bir programlama dilidir ve birçok var olan yazılım Fortran dilinde yazılmıştır. Bu, mevcut Fortran kodlarının varlığını ve gelecekte de kullanımını garanti altına alır. Özellikle bilimsel araştırmalarda ve akademik çalışmalarda sık kullanılan bir dil olması, tercih sebeplerinden biridir.
Fortran’ın Temel Özellikleri
- Yüksek performanslı hesaplama yetenekleri
- Matematiksel işlemlerin kolay yapılabilmesi
- Büyük veri setleriyle etkin bir şekilde çalışabilme
- Kolay anlaşılabilir sözdizimi
Fortran ile Bilimsel Hesaplamalar Nasıl Yapılır?
- Problem alanınızı tanımlayın
- Gerekli girdileri belirleyin
- Hesaplama adımlarını oluşturun ve algoritmayı tasarlayın
- Fortran dilinde kodlarınızı yazın
- Kodunuzu derleyin ve çalıştırın
- Sonuçları analiz edin ve gerektiğinde kodunuzu optimize edin
Fortran’da Döngülerin Kullanımı
Fortran’da döngüler, belirli bir işlemi yinelenen adımlarla gerçekleştirmek için kullanılan yapılardır. Örneğin, bir matrisin elemanlarını toplamak veya bir dizi üzerinde hesaplamalar yapmak için döngüler kullanılabilir. Fortran’da sıklıkla kullanılan döngü yapıları DO ve DO WHILE şeklindedir.
Fortran’da Hata Ayıklama ve Hataları Önleme
Fotran dilinde programlarda oluşabilecek hataları tespit etmek ve gidermek oldukça önemlidir. Hataların ortaya çıkmasını önlemek için doğru programlama tekniklerini kullanmak önemlidir. Fortran dilinde hata ayıklama yapmak için print* veya write* işlevlerini kullanabilirsiniz. Ayrıca, kodunuzu olası hatalara karşı kontrol etmek için IF-THEN-ELSE gibi yapıları da kullanabilirsiniz.
Fortran ile Programlama Kariyeri
Fortran, özellikle bilimsel ve mühendislik alanlarında çalışanlar için değerli bir programlama becerisi olabilir. Bu alanlarda çalışmayı düşünen bir kişi için Fortran’da uzman olmak, aranan bir nitelik olabilir. Bilimsel araştırmalar, akademik çalışmalar ve endüstriyel projeler gibi farklı kariyer fırsatlarına açılabilmek için Fortran programlama dilini öğrenmek önemli olabilir.
Fortran ile bilimsel hesaplamalar nasıl yapılır?
Fortran’da döngülerin kullanımı
Fortran programlama dili, bilimsel ve sayısal hesaplama alanlarında sıklıkla tercih edilen bir dildir. Birçok hesaplama probleminin çözümünde döngüler önemli bir rol oynar. Fortran’da döngülerin kullanımı, programların tekrarlanan işlemleri gerçekleştirmesini sağlar ve bu sayede karmaşık hesaplamalar yapılabilir.
Döngülerin kullanımı, programlama dillerinin temel bileşenlerinden biridir. Fortran’da döngü oluşturabilmek için genellikle DO veya DO WHILE anahtar kelimeleri kullanılır. DO döngüsü, belirli bir döngü değişkeninin belirli bir aralık içinde değer almasını sağlar. Örneğin, aşağıdaki örnekte 1’den 10’a kadar olan sayıları ekrana yazdıran bir DO döngüsü bulunmaktadır:
DO i = 1, 10
WRITE(*,*) i
END DO
Bu kod parçası, i değişkeninin 1’den başlayarak 10’a kadar olan değerlerini ekrana yazdırır. Her bir döngüde i değeri bir artış gösterir ve döngü sonlandığında i değeri 10 olur. Fortran’da döngü değişkeni başlangıç değerinden artış miktarı kadar ilerler ve belirtilen aralıkta kalır. Bu sayede, işlemler tekrarlanabilir ve farklı değerler kullanılarak hesaplamalar gerçekleştirilebilir.
| DO deyimi | Açıklama |
|---|---|
| DO i = start, end | i değişkeni start değerinden başlayarak end değerine kadar olan değerleri alır. |
| DO WHILE (condition) | Döngü, belirli bir koşulun sağlandığı sürece devam eder. |
| DO UNTIL (condition) | Döngü, belirli bir koşulun sağlanana kadar devam eder. |
Fortran’da döngülerin kullanımı, programlarda tekrarlayan veya ardışık işlemlerin etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Döngüler, bellek kullanımını optimize ederek kodun daha hızlı çalışmasını da sağlayabilir. Bununla birlikte, dikkatli bir şekilde kullanılmalı ve gereksiz tekrarlamalardan kaçınılmalıdır.
Fortran’da hata ayıklama ve hataları önleme
Fortran’da hata ayıklama ve hataları önleme konusu, Fortran programlama dilinde karşılaşılan hataları tespit etme ve bu hataları önleme yöntemlerini ele almaktadır. Birçok programlama dilinde olduğu gibi, Fortran’da da hataların tespit edilmesi ve ayıklanması programcılar için büyük önem taşımaktadır. Herhangi bir hatanın programın doğru ve istenen şekilde çalışmasını engelleyebileceği unutulmamalıdır.
Fortran’da hata ayıklama işlemi, programcıların kodlarını analiz edip hataları belirlemelerini ve düzeltmelerini sağlar. Hatalar, genellikle sintaks veya mantık hataları şeklinde ortaya çıkar. Fortran programında yapılan bir yazım hatası ya da matematiksel bir hata, programın beklenen sonuçları üretmesini engelleyebilir.
Fortran’da hata ayıklama süreci için kullanılan yaygın yöntemlerden biri hata ayıklama komutlarıdır. Hata ayıklama komutları, program sırasında doğru zamanda çalıştırılarak programcının hataları tespit etmesine yardımcı olur. Fortran’da yaygın olarak kullanılan hata ayıklama komutlarından bazıları şunlardır:
- PRINT: Programın belirli bir noktasında değerleri görüntülemek için kullanılır.
- STOP: Programın belirli bir noktasında durdurulmasını sağlar. Bu şekilde programcı, programın o noktada hangi değerleri içerdiğini inceleyebilir.
- ASSERT: Programın belirli bir koşulu sağlaması gerektiğini kontrol eder. Eğer koşul sağlanmazsa program durdurulur ve bir hata mesajı gösterilir.
Bunlar sadece Fortran’da hata ayıklama sürecinde kullanılan bazı yöntemlerdir. Programcılar ayrıca hata ayıklama için çeşitli entegre geliştirme ortamları (IDE’ler) ve hata ayıklama araçları kullanabilirler. Bu araçlar, hata ayıklama sürecini kolaylaştırabilir ve programcılara daha fazla kontrol sağlayabilir.
Fortran ile programlama kariyeri
Fortran, bilimsel ve mühendislik alanlarında yaygın olarak kullanılan bir programlama dilidir. Bu nedenle, Fortran bilen bir programcının büyük bir iş fırsatı bulması olasılığı oldukça yüksektir. Fortran’ın temel özellikleri ve kullanım alanları hakkında daha fazla bilgi sahibi olan bir programcı, kariyerine çeşitli sektörlerde devam edebilir.
Fortran ile programlama kariyerine başlamak için ilk adım, dilin temel özelliklerini öğrenmek ve bu alanda deneyim kazanmaktır. Fortran, yüksek performanslı hesaplamalar yapmak için optimize edilmiş bir dil olduğundan, büyük veri analizi, nümerik analiz, simülasyon ve modelleme gibi alanlarda sıklıkla tercih edilir.
Fortran ile programlama kariyerinde başarılı olmanın bir diğer önemli faktörü, hata ayıklama ve hataları önleme becerileridir. Fortran, büyük ve karmaşık hesaplamalar yaparken hataların tespit edilmesi ve giderilmesi gerektiği için bu beceriler oldukça önemlidir. Ayrıca, programlama projelerinde takım çalışmasına uyum sağlama ve iletişim becerileri de kariyer için önemli faktörlerdir.
Ayrıca, Fortran bilen bir programcının maaş seviyesi genellikle diğer programlama dillerini bilenlere kıyasla daha yüksektir. Çünkü Fortran, özellikle bilimsel ve mühendislik projeleri için özel olarak tasarlanmış bir dil olduğundan, bu alanda uzmanlaşmış programcılar önemli bir değere sahiptir.
Fortran ile programlama kariyeri
- Fortran’ın temel özellikleri ve kullanım alanları
- Yüksek performanslı hesaplamalar için tercih edilmesi
- Hata ayıklama ve hataları önleme becerilerinin önemi
- Takım çalışması ve iletişim becerileri
- Fortran bilen programcıların genellikle daha yüksek maaş seviyeleri
Görüldüğü gibi, Fortran ile programlama kariyeri oldukça kazançlı ve gelecek vadeden bir seçenektir. Fortran bilen bir programcı, çeşitli sektörlerde çalışma fırsatlarına sahip olabilir ve yüksek performanslı hesaplamaların yapıldığı projelerde önemli bir rol üstlenebilir.
| Fortran ile Programlama Kariyerinin Avantajları | Fortran ile Programlama Kariyerinde Gereken Beceriler |
|---|---|
| Bilimsel ve mühendislik projelerinde iş fırsatları | Hata ayıklama ve hataları önleme becerileri |
| Yüksek maaş seviyeleri | Takım çalışması ve iletişim becerileri |
| Çeşitli sektörlerde çalışma imkanı | Proje yönetimi ve problem çözme becerileri |
Sık Sorulan Sorular
Fortran programlama dili tarihçesi
Fortran programlama dili 1950’lerde IBM tarafından geliştirilmiştir. İlk başta bilimsel ve mühendislik alanındaki hesaplamaları desteklemek için tasarlanmıştır.
Fortran’ın temel özellikleri nelerdir?
Fortran’ın temel özellikleri şunlardır:
- Yüksek performanslı ve hızlı hesaplamalar yapabilme
- Döngüler, koşullu ifadeler ve altprogramlar gibi program kontrol yapılarını destekleme
- Sabit boyutlu diziler ve matrisler kullanabilme
- Doğrudan bellek erişimi ve düşük seviye programlama imkanı
Neden Fortran kullanmalıyız?
Fortran, bilimsel ve mühendislik alanında sıkça kullanılan bir programlama dilidir. Yüksek performanslı hesaplamalar yapabilmek, büyük veri kümeleme işlemlerini gerçekleştirebilmek ve hızlı prototipleme yapabilmek için Fortran kullanmanız önerilir.
Fortran ile bilimsel hesaplamalar nasıl yapılır?
Fortran, matematiksel ve bilimsel hesaplamaları desteklemek için tasarlanmış bir programlama dilidir. Bu nedenle, matematiksel denklemlerin çözümü, sayısal yöntemlerin uygulanması ve büyük veri kümelemeleri gibi bilimsel hesaplamaları Fortran ile gerçekleştirebilirsiniz.
Fortran’da döngülerin kullanımı
Fortran’da döngüler, belirli bir koşul sağlandığı sürece tekrarlanan işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır. Döngüler, DO, DO WHILE ve DO UNTIL gibi anahtar kelimelerle açıklanır ve kontrol edilir.
Fortran’da hata ayıklama ve hataları önleme
Fortran programlarında hataları tespit etmek ve ayıklamak için çeşitli yöntemler vardır. Bunlar arasında hata ayıklama yazılımları kullanmak, kodu analiz etmek, hatalı girişleri kontrol etmek ve deneme sürüşleri yapmak gibi yöntemler bulunur. Hataları önlemek için ise iyi bir programlama disiplini, hata kontrolü ve giriş doğrulama tekniklerini uygulamak önemlidir.
Fortran ile programlama kariyeri
Fortran, bilimsel ve mühendislik alanında yaygın olarak kullanılan bir programlama dilidir. Bu nedenle, Fortran bilen bir programcı olarak, özellikle akademik ve araştırma kuruluşlarında, enerji sektöründe, finans sektöründe ve havacılık endüstrisinde iş imkanları bulabilirsiniz.